İzmir Suikastı Davasında Mehmed Cavid Bey ve Kurt Kanunu

Abstract

Kemal Tahir’in Kurt Kanunu romanında öne çıkan karakterlerden biri olmamakla birlikte, İttihat ve Terakki’nin ünlü Maliye Nazırı Mehmed Cavid Bey’in ismi geçmektedir. Mehmed Cavid Bey, romanda fon karakter olarak yer alır. O, 1926 İzmir Suikastı davasında suçlu bulunarak idam edilmiş biridir. Kemal Tahir’in Kurt Kanunu romanında, bu suikastın hazırlanışı anlatılır ve suikast tertibinde olduğu iddia edilen Mehmed Cavid Bey’den de dolaylı olarak bahsedilir. Yazıda, özne olarak politik tavrı ve bürokrat kimliğiyle yakın dönem tarihimizde yer almış olan Mehmed Cavid Bey seçilmiştir. Kendisinin kaleme aldığı günlükler başta olmak üzere, hakkında yapılan çalışmalar ve oğlunun beyanları esas alınarak bir profil çizilmiş ve Kurt Kanunu romanındaki kurgusal kişiliği, eylemleri ile olan benzerlikleri, farklılıkları dile getirilmiştir. Yazı, kurmaca ile gerçeklik arasındaki bağlantıları deşifre etmeyi amaçlamakta ve bilinen bir figürden ziyade, pek göz önünde olmayan birini merkezine almayı hedeflemektedir. Bu çalışmada Mehmed Cavid Bey’in, Kurt Kanunu romanındaki konumu ve olay örgüsündeki görünümü değerlendirilecektir.

Although he is not one of the prominent characters in Kemal Tahir's Kurt Kanunu novel, Mehmet Cavid Bey, the famous Minister of Finance of the Union and Progress, is mentioned. Mehmed Cavid Bey takes place as the backdrop character in the novel. He was convicted and executed in the 1926 Izmir Assassination case. In Kemal Tahir's novel Kurt Kanunu, the preparation of this assassination is explained and Mehmed Cavid Bey, who is alleged to have been involved in the assassination, is also indirectly mentioned. In the article, Mehmed Cavid Bey, who has taken place in our recent history with his political attitude and bureaucrat identity, has been chosen as the subject. A profile was drawn based on the studies made about him and his son's statements, especially the diaries he wrote, and his fictional personality in the novel Kurt Kanunu his similarities and differences with his actions were expressed. The article aims to decipher the connections between fiction and reality and aims to focus on an inconspicuous person rather than a known figure. In this article, the position of Mehmed Cavid Bey in the novel Kurt Kanunu and his appearance in the plot will be evaluated.