Tobin Vergisinin Robin Hood Etkisi: Gelir Dağılımında Adaleti Yaratır mı?

Abstract

Gelir eşitsizliği günümüzde önemli bir ekonomik sorun olarak tanımlanmakla birlikte sosyal huzursuzlukların ortaya çıkmasında önemli bir faktör olarak görülmektedir. Toplumdaki gelir dağılımındaki eşitsizliğinin ortadan kaldırılması devletin önemli bir işlevidir. Bu nedenle devletin etkili politikalar geliştirme sorumluluğu bulunmaktadır. Bu bağlamda devlet maliye politikası araçlarından biri olan vergileme yoluyla gelir dağılımı adaletsizliğine doğrudan müdahale edebilmektedir. Çalışmada devletin vergileme işlevinin gelir dağılımı adaletinin sağlanması, James Tobin tarafından önerilen Tobin Vergisi üzerinden değerlendirilmiştir. Tobin Vergisi, spekülatif amaçlı finansal işlemlerin sınırlandırılması için ortaya atılmış bir vergidir. Tobin Vergisi, devletin vergi geliri elde etmesi dışında sosyal adaleti sağlamak için de kullanabileceği bir potansiyeli bulunmaktadır. Tobin Vergisi, servet aktarımı yaparak vergilemenin dolaylı toplumsal işlevinin yerine getirmesinin yanı sıra elde edilen vergi gelirinin sosyal hizmetlere yönlendirilmesi yoluyla da toplumsal adaleti sağlamada doğrudan katkı sağlayabilir. ‘Robin Hood’ etkisi olarak da isimlendirilen bu toplumsal adaletin tahsisinde, Tobin Vergisi zenginlerden alınan vergilerin yoksul kesimlere servet aktarımıyla yoluyla sağlayabilir. Tobin Vergisinin uygulanabilirliği, uluslararası işbirliği gerektirmektedir. Bu işbirliği sayesinde Tobin Vergisi, kaynakların daha adil dağıtımını hedefleyen ve uluslararası işbirliğini teşvik eden küresel bir mali araç haline gelecektir. Bu çalışmada, Tobin Vergisinin gelir dağılımı adaletini artırmada önemli bir fırsat sunduğu vurgulanmakta, ancak bu potansiyelin hayata geçirilmesi için kapsamlı bir kamu politikası çerçevesinin oluşturulması ve bu politikaların uygulanması incelenmektedir.

Income inequality is defined as a significant economic issue in contemporary society and is considered a crucial factor in the emergence of social unrest. The elimination of inequality in income distribution is one of the important functions of the state. Therefore, the state has the responsibility to develop effective policies. In this context, the state can directly intervene in income distribution inequities through taxation, which is one of the fiscal policy tools. This study evaluates the state's taxation function in relation to the achievement of income distribution justice, specifically through the lens of the Tobin Tax proposed by James Tobin. The Tobin Tax is a levy designed to limit speculative financial transactions. Beyond generating tax revenue for the state, the Tobin Tax also has the potential to promote social justice. By facilitating wealth redistribution through taxation, the Tobin Tax can contribute directly to social equity by directing the tax revenues toward social services. Often referred to as the "Robin Hood effect," this mechanism allows the Tobin Tax to transfer wealth from the affluent segments of society to the poorer sections. The applicability of the Tobin Tax requires international cooperation. Such collaboration would enable the Tobin Tax to become a global financial instrument aimed at achieving a more equitable distribution of resources and promoting international collaboration. This study emphasizes that the Tobin Tax presents a significant opportunity for enhancing income distribution justice; however, it also examines the necessity of establishing a comprehensive public policy framework and the implementation of these policies to realize this potential.