Lapseki'de organik kirleticilerin hava kalitesine ve ölçülen güncel ozon seviyelere etkisinin araştırılması

Abstract

Lapseki bölgesi, Mekrez ve Çardak olmak üzere 2 tane feribot iskelesi bulunmaktadır. Feribot iskeleleri bölgenin hava kalitesini etkilemektedir. Lapseki'de bulunan hava kalitesi izleme istasyonunda PM10, SO2, NO2, NOx ve O3 ölçülmektedir. Ancak bölgede doğal ve insan kaynaklı faaliyetlerden kaynaklanan uçucu organik bileşiklerin (UOB) seviyeleri izlenmemektedir. Bu çalışma, bölgede iskeledeki trafikten kaynaklanan UOB türlerinin seviyelerinin belirlenmesi amacıyla pasif, aktif ve kişisel örnekleme metodları kullanılarak yapılmıştır. Çalışmada özellikle benzin ve mazot gibi yakıtların yanma reaksiyonlarından kaynaklanan BTEX'ler üzerinde yoğunlaşılmıştır. Toplanılan hava örneklerindeki UOB seviyeleri Gaz Kromatografi cihazında analiz edilmiştir. Analizler sonucunda Lapseki ve Çardak bölgesinde TUOB düzeyleri sırasıyla 54,88 µg/m3 ve 51,60 µg/m3 ve ozon düzeyi 65,51 µg/m3 olarak belirlenmiştir. TUOB ve ozon seviyeleri arasında negatif bir ilişki olduğu ve bu ilişkide hava sıcaklığının etkili olduğu saptanmıştır. İlaveten, bölgede iskeleden kaynaklanan trafiğin BTEX seviyeleri üzerinde etkisi olduğu, ancak ulusal benzen sınır değerini (5µg/m3) aşmadığı görülmüştür.

There are 2 ferry piers in Lapseki region, Mekrez and Çardak. Ferry piers affect the air quality of the region. PM10, SO2, NO2, NOx and O3 are measured at the air quality monitoring station in Lapseki. However, the levels of volatile organic compounds (VOCs) originating from natural and human-induced activities are not monitored in the region. This study was carried out by using passive, active and personal sampling methods in order to determine the levels of VOCs originating from traffic at the pier in the region. The study focuses on BTEXs, which are caused by the combustion reactions of fuels such as gasoline and diesel. The VOC levels in the collected air samples were analyzed in a Gas Chromatography device. As a result of the analyzes, TUOB levels in Lapseki and Çardak regions were determined as 54.88 µg/m3 and 51.60 µg/m3 and ozone levels as 65.51 µg/m3 respectively. It has been determined that there is a negative relationship between TUOB and ozone levels and air temperature is effective in this relationship. In addition, it was observed that the traffic originating from the pier in the region had an effect on BTEX levels, but did not exceed the national benzene limit value (5µg/m3).