Tuzla Çayı Havzası'nın (Çanakkale) uygulamalı jeomorfolojisi

Abstract

Tuzla Çayı Havzası, Çanakkale ilinin Ayvacık ilçesi sınırları içinde yer almaktadır. Kaynaklarını Kazdağı'ndan almakta olan Tuzla Çayı, doğudan batıya doğru 81,2 km akar. Havza alanı, toplam 514 km² yüzölçümüne sahip olan çay, Ege Denizi'ne dökülmektedir. Bu çalışmada, Biga Yarımadasının güneyinde yer alan Tuzla Çayı Havzasının jeomorfolojik özellikleri ve uygulamalı jeomorfolojik problemleri ortaya konulmuştur. Çalışmanın amacı, havzada uygulamalı jeomorfolojik unsurlardan kaynaklı problemleri incelemek ve bu problemlere çözüm önerileri sunmaktır. Bu doğrultuda sahanın tüm jeomorfolojik birimleri incelenmiş ve bu birimlerin insan faaliyetlerine doğrudan ve dolaylı etkileri araştırılmıştır. Çalışmada Coğrafi Bilgi Sistemlerinin farklı yöntem ve tekniklerinden yararlanılmıştır. Böylece sahaya ait birçok harita üretilmiş ve analiz gerçekleştirilmiştir. Çalışma literatür taraması ile başlamış olup, resmi kurum ve kuruluşlardan materyal temini ile devam etmiştir. Elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarılarak, çeşitli haritalar üretilmiştir. Bu işlemlerin çoğunluğu ArcGis 10.8 yazılımı kullanılarak yapılmıştır. Üretilen verilerin yerinde kontrolü amacıyla, farklı zaman dilimlerinde arazi gezi ve gözlemleri yapılmış ve taslak haritalar güncellenmiştir. Böylece havzanın coğrafi özellikleri ile ilgili veri tabanları oluşturulmuştur. Havzada aynı zamanda beşeri unsurların jeomorfolojik birimlerle olan ilişkileri de açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan çalışmalarda havzada depremsellik, kütle hareketleri, erozyon, sel ve seyelan gibi uygulamalı jeomorfolojik problemlerin meydana geldiği sonucuna ulaşılmıştır. Oluşturulan duyarlılık haritaları ile mevcut ve gelecekteki olası problemlerin en aza indirilebilmesi için öneriler sunulmuş, böylelikle halkın önceden bilinçlendirilmesi hedeflenmiştir.

Tuzla Stream Basin is located within the borders of Ayvacık district of Çanakkale province. Tuzla Stream, which takes its sources from Kazdağı, extends 81.2 km from east to west. mite. The stream, whose basin area has a total surface area of 514 km², empties into the Aegean Sea. In this study, the geomorphological features and applied geomorphological problems of the Tuzla stream basin located in the south of the Biga Peninsula were revealed. The aim of the study is to examine problems arising from applied geomorphological elements in the basin and to offer solutions to these problems. Therefore, all geomorphological units of the field were examined and direct and indirect effects on human activities were investigated. Different methods and techniques of Geographical Information Systems were used. Thus, many maps of the field were produced and analyzed. This study started with a literature review and continued with the procurement of materials from official institutions and organizations. Various maps were produced by transferring the obtained data to the digital environment. Most of these operations are made with ArcGIS 10.8 software. For on-site control of the produced data, field trips and observations were made in different time periods and the draft maps were updated. Thus, databases related to the geographical features of the basin were created. The relations of human elements with geomorphological units in the basin were tried to be explained. As a result of the study, it was concluded that applied geomorphological problems such as seismicity, mass movements, erosion, flood, and landslide occur in the basin. With the created susceptibility maps, suggestions were tried to be presented to minimize the current and potential problems in the future, and it was aimed to raise awareness of the public in advance.