Çocukların spora yaklaşımı ve ebeveynlerinin toplumsal cinsiyete ilişkin görüşleri

Abstract

Cinsiyet yalnızca biyolojik boyutuyla değil bireylerin sosyal hayatında oldukça belirleyici olan toplumsal boyutuyla da ele alınmalıdır. Okul öncesi dönemde çocuklar cinsiyet şemalarını oluşturmaya ve tamamlamaya çok açıktır. Birincil çevre olarak aile, çocuğun deneyim ve gözlemlerinden yola çıkarak bazı zihinsel süreçlerden geçerek oluşturduğu tutum ve algılar üzerinde büyük etkilere sahiptir. Bu araştırma, çocukların spor dallarına yönelik yaklaşımları ile ebeveynlerinin toplumsal cinsiyete yönelik görüşlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çocuklar ile annelerinin görüşlerini spor dalları ve toplumsal cinsiyet bağlamında konu alan bu çalışma, nitel yöntemlerden olgu bilim modeli ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmaya, ölçüt örnekleme tekniği kullanılarak Çanakkale il merkezinde bir anaokulunda öğrenim görmekte olan 25 çocuk ve bu çocukların anneleri katılmıştır. Anne ve çocuk ile gerçekleştirilen görüşmelerle elde edilen veriler, içerik analizi tekniğiyle analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, çocukların çoğunluğunun güçlü kalıp yargısal olduğu ve annelerin çoğunluğunun geleneksel ifadelerde bulundukları ortaya konmuştur. Ayrıca anne ve çocuk arasında yapılan analizler sonucunda, görüşlerinde geleneksel ifadeler bulunan annelerin çoğunlukla spor dallarına cinsiyetçi yaklaşan çocukları olduğu ortaya konmuştur. Bunun dışında, çocuklar arasında erkeklerin kızlardan daha yüksek oranda kalıp yargısal oldukları ve kızların genellikle basketbol ile futbola yönelik, erkeklerin voleybola yönelik daha yüksek oranda kalıp yargısal yaklaştıkları saptanmıştır. Araştırma bulgularına göre, annelerin spor yapma durumuna, yaşına ve eğitim durumuna göre çocukların spor dallarına yaklaşımları değişmemekte ancak kalıp yargısal olmayan çocukların büyük kısmı lisans mezunu anneye sahiptir. Annelerin çoğunluğunun ev içi sorumluluklar ve spora bakış açısı bağlamında belirttikleri görüşlerde cinsiyetçi ifadeler olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, bu araştırmaya katılan annelerin toplumsal cinsiyete ilişkin görüşlerinde geleneksel izlere ve çocukların spora yaklaşımlarında cinsiyetçi izlere rastlanmıştır.

Gender should be addressed not only with its biological dimension, but also with its social dimension, which is very decisive in the social life of individuals. In the preschool period, children are very open to creating and completing their gender schemes. The family, as the primary environment, has great effects on the attitudes and perceptions that the child creates by going through some mental processes based on his experiences and observations. This research aims to reveal children's approaches to sports and their parents' views on gender. This study, which deals with the views of children and their mothers in the context of sports branches and gender, was carried out with a phenomenological model, one of the qualitative methods. 25 children studying in a kindergarten in Çanakkale city center and their mothers participated in this study by using the criterion sampling technique. The data obtained through the interviews with the mother and the child were analyzed with the content analysis technique. As a result of the analyzes, it was revealed that the majority of the children were strongly stereotyped and the majority of the mothers made traditional statements. In addition, as a result of the analyzes made between the mother and the child, it has been revealed that the mothers who have traditional expressions in their views mostly have children who approach sports branches with a sexist approach. Apart from this, it was found that boys are more stereotypical among children than girls, and girls are generally more stereotypical towards basketball and football, and boys are more stereotypical towards volleyball. According to the research findings, the children's approaches to sports do not change according to their mothers' sporting status, age and education level, but most of the non-stereotypical children have mothers with a bachelor's degree. It was determined that there were sexist expressions in the views expressed by the majority of the mothers in the context of domestic responsibilities and their perspective on sports. As a result, traditional traces were found in the views of mothers participating in this study on gender, and sexist traces were found in children's approaches to sports.