Klasik kelam ekollerinde tekfir ve tekfirin kabul görme aracı olarak kullanılması

Abstract

Tezimiz tekfirin inanç gruplarında aidiyet sağlama, kabul görme, rol ve statü edinme ve pekiştirme bağlamında kullanımını konu edinmektedir. Birinci bölümde iman ve küfür kavramları üzerinde incelemeler yapılmıştır. Bu kavramların mahiyeti, Kuran ve sünnet üzerindeki kullanımı, İslam alimlerinin bu kavramlar hakkında ortaya attığı görüşler ele alınmıştır. İkinci bölümde detaylı olarak tekfir konusu işlenmiştir. Tekfirin mahiyeti, Kuran ve sünnette kullanımı ve İslam alimlerinin konuya ilişkin görüşlerine yer verilmiştir. Bununla beraber tekfirde aşırılığın gerekçelerine ve zararlarına değinilmiş, inanan bir kimsenin hangi kaygılar sonucu tekfir edilebildiği üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde ise önce dini gruplar kavramsal bir tahlile tabi tutulmuş, ardından genel hatlarıyla İslam mezhepleri tanıtılmış ve söz konusu inanç gruplarının tekfire yaklaşımı irdelenmiştir. Bölümün sonlarına gelindiğinde ise inanç gruplarının mensupları tarafından tekfirin ve ötekileştirmenin; grup, fırka veya mezhep içerisinde kabul görme ve aidiyet edinme bağlamında metodolojik kullanımı üzerinde değerlendirmeler yapılmıştır. Bu esnada İslam tarihinden konuyla yakından ilişkili sayılabilecek bazı örnekler verilmiş ve çıkarımlar elde edilmiştir. Tezimiz, tekfirin kullanımının itikadi boyutunun yanı sıra insanî ve toplumsal bir yönünün de bulunduğunu ortaya koyabilmeyi amaçlamaktadır.

Our thesis focuses on the use of takfir in the context of belonging, acceptance, role, status and reinforcement in belief groups. In the first part, the concepts of faith and unbelief are examined. The nature of these concepts, their use in the Qur'an and Sunnah, and the opinions of Islamıc scholars on these concepts are discussed. In the second part, the subject of takfir is discussed in detail. The nature of takfir, its use in the Qur'an and the Sunnah, and the opinions of Islamic scholars on the subject are given. In addition, the reasons and harms of extremism in takfir are mentioned, and it has been focused on that as a result of which concerns a believer can be made takfir of. In the third part, primarily religious groups were subjected to conceptual analysis. Then, Islamic sects were introduced in general terms, and the approach to takfir of the belief groups was examined. By the end of the chapter, takfir and marginalization by members of belief groups; Evaluations were made on its methodological use in the context of gaining acceptance and belonging within a group, sect, or sect. In the meantime, some examples from the history of Islam that can be considered closely related to the subject were given and inferences were obtained. Our thesis aims to reveal that the use of takfir has a human and social aspect as well as a theological dimension.