Okul öncesi öğretmen adaylarının eğitiminde öğrenme yörüngeleri modeli ile bir program geliştirme uygulaması

Abstract

Eğitim programlarının güncel gelişme ve değişimlere ayak uydurabilmek amacıyla değişmesi, yenilenmesi oldukça önemlidir. Dolayısıyla yeni programlara uyum sağlayabilecek, yeniliklere ayak uydurabilecek, bu konuda kendisini yeterli hisseden ve motivasyonu yüksek öğretmenlerin yetiştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın birinci amacı öğretmen adaylarına yönelik okul öncesi matematik eğitimi için öğrenme yörüngelerine uygun bir program tasarımı hazırlayarak işleyiş sürecini belirlemektir. İkinci amacı ise hazırlanan (geliştirilen) öğrenme yörüngeleri eğitim programı (ÖYEP) aracılığıyla öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ve öğretmeye ilişkin motivasyonları ile özyeterlik inançlarının nasıl geliştirilebileceğini ortaya koymaktır. Bu amaçla araştırmada eylem araştırması gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Marmara bölgesinde bulunan bir eğitim fakültesinin okul öncesi eğitim öğretmenliği anabilim dalı son sınıf öğrencilerinden oluşan bir gruba ÖYEP uygulanmıştır. Araştırmada Kauffman, Yılmaz Soylu ve Duke (2011) tarafından geliştirilen "Öğretme Motivasyonu Ölçeği (Motivation To Teach Scale)" ölçeği Türkçe'ye uyarlanmış, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda Öğretmen Özyeterlik İnanç Ölçeği (ÖÖİÖ), Öğretme Motivasyonu Ölçeği (ÖMÖ), Öğretmenlik Meslek Motivasyonu Ölçeği (ÖMMÖ) kullanılmıştır. Nitel boyutund a ise yarı yapılandırılmış görüşme formları, araştırmacı yansıtıcı günlüğü, öğretmen adaylarının günlükleri, ses kayıtlarından elde edilen veriler kullanılmıştır. Eylem araştırması ÖYEP süreci öncesinde öğretmen adaylarına ölçekler uygulanmış, görüşmeler yapılmıştır. Eylem araştırması sürecinde öğretmen adaylarının günlükleri, araştırmacı gözlem ve günlükleri, yapılan etkinliklere ilişkin veriler toplanmıştır. Eylem süreci sonrasında ölçeklerden elde edilen veriler, son görüşmeden elde edilen veriler vb. toplanarak bütüncül olarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Verilerin analizinde NVivo 12 programı ve SPSS 21.0 programından yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel analiz sonucunda uygulama sonrası ölçek puanlarındaki artışın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte elde edilen nicel verilerin görüşme, araştırmacı ve öğretmen adayı günlükleri, gözlemlerinden elde edilen nitel veriler ile de desteklendiği belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının süreçte tuttukları günlük verileri haftalık olarak analiz edildiğinde, günlüklerde sıklıkla geçen temaların (ilk haftadan sona doğru) geliştirilmesi gereken nitelikler, mutluluk, matematik kullanımı, tespitler ve plan ana temalarında toplandığı belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin öğrenme yörüngeleri temelinde genelde öğretmen yetiştirme programlarına özelde de okul öncesi öğretmen yetiştirme programlarının geliştirilmesinde fayda sağlayacağı düşünülmektedir.

It's very important that training programs are renewed in accordance with current developments. Therefore, it's important to train teachers who can adapt to new programs, keep up with innovations, feel themselves sufficient and have high motivation. The first aim of this study is to determine the process of pre-school mathematics education by preparing a program design suitable for learning trajectories. The second aim of the study is to demonstrate how the motivation and self-efficacy beliefs of teacher candidates about teaching profession and teaching can be developed through the prepared (developed) learning trajectories training program (ÖYEP). For this purpose, an action research was carried out in this study. In the study, ÖYEP was applied to a group consisting of senior students of pre-school education department in a faculty of education in Marmara region. In the study, Motivation To Teach Scale developed by Kauffman, Yılmaz Soylu and Duke (2011) was adapted to Turkish and validity and reliability studies of this scale were conducted. In the quantitative dimension of the study, Teacher Self-Efficacy Belief Scale, Teaching Motivation Scale, Teaching Professional Motivation Scale were used. In the qualitative dimension, semi-structured interview forms, researcher's reflective diary, pre-service teachers' logs and data obtained from audio recordings were used. Scales were applied to teacher candidates and interviews were conducted before the ÖYEP process of the action research. During the action research process, data were collected on the logs of prospective teachers, researcher observation and diaries and activities. After the action process, the data obtained from the scales and the data obtained from the last interview were collected and analysed in a holistic manner. NVivo12 and SPSS21.0 program were used for analysing. As a result of the quantitative analysis, it was determined that the increase in the scale scores after the application was statistically significant. However, it was seen that the quantitative data obtained; interviews, researcher and prospective teachers' diaries were supported by the qualitative data obtained from observation data. When the daily data of the preservice teachers were analysed weekly, it was determined that the data (from the first week to the end) were collected under the main themes "qualifications that need to be improved", "happiness", "use of mathematics "," determinations "," plan". It's thought that the data obtained from the research will be beneficial for the development of teacher training programs in general and pre-school teacher training programs in particular on the basis of learning trajectories.