Bor giderilmiş jeotermal kaynakların buğday tarımında kullanılabilirliğinin araştırılması

Abstract

Bu çalışma, tarımsal sulama için alternatif bir su kaynağı olarak düşünülen jeotermal su kaynaklarının, bor giderimi yapıldıktan sonra buğday tarımında kullanılabilirliğinin araştırılması üzerine yürütülmüştür. Tuzla jeotermal sahasından temin edilen su örnekleri kimyasal çöktürme yöntemi kullanılarak 50 mL jeotermal suya, başlangıç pH'ı orijinal alınıp 2.5 g kireç taşı ve 0.5 mL fosforik asit ilave edilerek 25℃ sıcaklıkta 140 ppm'de 24 saat süresince çalkalama yapılmıştır. Karmin yöntemine göre yapılan analiz sonuçlarında bor gideriminde %98 verim sağlanmıştır. Bor konsantrasyonu 0,4 mg/L'ye düşürülerek buğday yetiştirmek için istenilen bor sınır değerine ulaşılmıştır. Bitki materyali olarak ekmeklik buğday (Pehlivan) ve makarnalık buğday (Mirzabey-2000) tohumları kullanılmıştır. Saksı denemeleri tesadüf parselleri ve bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü kurulmuştur. İncelenen özelliklere ilişkin verilerle yapılan analiz sonuçlarına göre, fide kuru ağırlığı hariç diğer tüm özelliklerde sulama suları arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Çeşitler arasındaki farklılık ise fide uzunluğu, fide yaş ağırlığı ve kök yaş ağırlığında istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Fide uzunluğu, kök yaş ağırlığı ve kök kuru ağırlığında sulama x çeşit interaksiyonu önemli bulunmuştur. Saksı denemelerinde çeşitlerin ortalaması en yüksek çıkış yüzdesi (%100) ve fide uzunluğu (56,47 cm) Pehlivan çeşidinin kontrol uygulamasında, kök uzunluğu (23 cm) ve fide yaş ağırlığı (0,197 g) Mirzabey-2000 çeşidinin kontrol uygulamasında, kök yaş ağırlığı (0,073 g) ve fide kuru ağırlığı (0,077 g) Mirzabey-2000 çeşidinin bor giderilmiş jeotermal su uygulamasında ve kök kuru ağırlığı (0,060 g) Pehlivan çeşidinin bor giderilmiş jeotermal su uygulamasında olduğu belirlenmiştir. Çeşitler arasında yapılan karşılaştırmaya göre, Mirzabey-2000 çeşidinin çıkış yüzdeleri ve fide yaş ağırlığı Pehlivan çeşidine göre olumsuz etkilenmiştir. Pehlivan çeşidinin fide-kök uzunluğu ise Mirzabey-2000 çeşidine göre daha düşük performans göstermiştir.

In this study, it was carried out to investigate the usability of geothermal water resources, which are considered as an alternative water source in agricultural irrigation, in wheat agriculture after boron removal. The water samples obtained from Tuzla geothermal field were agitated for 24 hours at 140 ppm at 25°C by adding 2.5 g of limestone and 0.5 mL of phosphoric acid to 50 mL of geothermal water with the original pH taken by using the chemical precipitation method. According to the results of the analysis made according to the Karmin method, boron removal is 98% efficient. Boron concentration was reduced to 0.4 mg/L and the desired boron limit value was reached for growing wheat. Bread wheat (Pehlivan) and durum wheat (Mirzabey-2000) seeds were used as plant material. The experiment was set up in the pot as randomized split plot design with 3 replications. According to the results of the results of the research, The differences between the irrigation waters were found to be statistically significant in all other properties except the seedling dry weight. The difference between cultivars was found to be statistically significant in seedling length, seedling fresh weight and root fresh weight. Irrigation x variety interaction was found to be significant in seedling length, root fresh weight and root dry weight. The average of the varieties in pot trials the highest germination rate (100%) and seedling length (56.47 cm) in Pehlivan variety control practice, root length (23 cm) and seedling fresh weight (0.197 g) in control application of Mirzabey-2000 variety, root fresh weight (0.073 g) and seedling dry weight (0.077 g) in boron removed geothermal water application of Mirzabey-2000 variety, root dry weight (0.060 g) Pehlivan cultivar was determined to be in boron removed geothermal water application. According to the comparison between cultivars, germination rate and seedling fresh weight of Mirzabey-2000 cultivar were negatively affected compared to Pehlivan cultivar. Seedling-root length of Pehlivan cultivar showed lower performance than Mirzabey-2000 cultivar.