Birinci basamak sağlık çalışanlarında kültürel yeterlilik ve ilişkili faktörler

Abstract

Bu araştırmanın amacı, birinci basamak sağlık kurumlarında görev yapan sağlık çalışanlarının kültürel yeterlilik düzeylerini ve ilişkili faktörleri belirlemektir. Tanımlayıcı tipte olan bu araştırmanın evrenini, Çanakkale ilinde Toplum Sağlığı ile Aile Sağlığı Merkezlerinde görev yapan 587 sağlık çalışanı oluşturdu. Evrenden örneklem seçimine gidilmedi. Araştırma Ekim 2020-Aralık 2021 tarihleri arasında ulaşılan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 241 sağlık çalışanı ile tamamlandı. Araştırmaya başlamadan etik kurul ve kurum izni alındı. Anketler uygulanmadan önce katılımcılardan onay alındı. Veriler anket formu ile araştırmacı tarafından online ve yüz yüze toplandı. Anket formu sosyodemografik ve kültürel yeterlilikle ilişkili bazı özellikleri tanımlayan sorular ile Birinci Basamakta Çalışan Sağlık Personelinin Kültürel Yeterlilik Ölçeğinden oluşturuldu. Araştırmada elde edilen veriler "Statistical Package for Social Sciences for Windows 25.0" ile bilgisayar ortamında analiz edildi. Araştırmanın bulgularına göre sağlık çalışanlarının kültürel yeterlilik ölçek toplam puan ortalaması 65,30±14,47 belirlendi. Çalışmada puan ortalamaları kültürel beceri alt boyutu için 25,02±6,80; kültürel bilgi için 25,84±6,34; kültürel duyarlılık için 14,45±3,02 olarak hesaplandı. Toplam kültürel yeterlilik ölçek puanı üzerinde farklı etnik gruptan akraba ya da arkadaşı olanların; farklı kültürleri, dinleri, yaşam biçimlerini merak edenlerin; farklı kültürleri, inançları konu alan film video belgesel izleyenlerin; kurumda farklı inançtan, kültürden gelen birey-ailelerle sıklıkla/çok sık karşılaşanların ve kültürel yeterliliği geliştirmeye yönelik herhangi bir eğitim alan bireylerin kültürel yeterliliklerinin farklılık oluşturduğu belirlendi. Ancak sağlık çalışanın cinsiyetinin, eğitim durumunun, aylık gelir durumunun, yaşamının çoğunluğunun geçtiği yerin, yurt dışında kısa veya uzun süreli yaşamasının toplam kültürel yeterlilik puan ortalamalarında anlamlı farklılık oluşturmadığı saptandı. Sonuçlar doğrultusunda sağlık çalışanlarının kültürel yeterliliğini geliştirmeye yönelik girişimlerin ve araştırmaların yapılması önerilebilir.

This study aims to determine the cultural competence levels and related factors of healthcare professionals working in primary health care institutions. The population of this descriptive study consisted of 587 healthcare professionals working in the Community Health and Family Health Centers in Çanakkale. Sample selection was not made from the universe. The research was completed with 241 healthcare professionals who were reached between October 2020 and December 2021 and agreed to participate in the research. Ethics committee and institutional permission were obtained before starting the research. Consent from the participants was obtained before the questionnaires were administered. Data were collected online and face-to-face by the researcher using a questionnaire. The questionnaire form was formed from the questions describing some characteristics related to sociodemographic and cultural competence, and the Cultural Competence Scale of Health Personnel Working in Primary Care. The data obtained in the research were analyzed in the computer environment with the "Statistical Package for Social Sciences for Windows 25.0". According to the findings of the study, the cultural competence scale means a score of the health workers was determined as 65.30±14.47. In the study, the mean scores were 25.02±6.80 for the cultural skill sub-dimension; 25.84±6.34 for cultural knowledge; It was calculated as 14.45±3.02 for cultural sensitivity. Those who have relatives or friends from different ethnic groups on the total cultural competence scale; those who are curious about different cultures, religions, and lifestyles; those who watch movies and video documentaries about different cultures and beliefs; It has been determined that the cultural competencies of those who frequently/very often encounter individuals-families from different faiths and cultures in the institution and those who receive any training to develop cultural competency make a difference. However, it was determined that the health worker's gender, education level, monthly income, where he spent most of his life, and short or long-term living abroad did not make a significant difference in the mean total cultural competence scores. In line with the results, it can be recommended to conduct research and initiatives to improve the cultural competence of healthcare professionals.