Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımıyla deprem riski altında bulunan alanların yapısal analizi: İzmit Körfezi güneyi

Abstract

Afetleri meydana getiren unsurlar ve özellikle afetlerden sonra meydana gelen hasar tespit çalışmaları, genellikle saha çalışmaları ile gerçekleştirilmektedir. Ancak büyük alanları kapsayan bu tür unsurların belirlenmesinde; hem sahada çalışmanın zorluğu, hem de belirgin izler sunmamasından dolayı zordur. Bu tür durumlarda, saha gözlemlerine alternatif olarak (veya eş zamanlı), günümüzde yaygın olarak uydu görüntülerinin çeşitli yöntemlerle işlenmesi prensibine dayanan uzaktan algılama çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada, İzmit Körfezi ve güneyinde, aletsel dönemde (1900 yılı sonrası) meydana gelmiş depremler ve bu depremlere kaynaklık etmiş olabilecek faylar incelenmiştir. Bu faylar; Orhangazi Fayı, Yalova Fayı, Altınova Fayı, Yalakdere Fayı'dır. Bu aktif fayların yanı sıra, aktifliği açısından şüpheli olan Armutlu Fayı ve Esenköy Fayı da bulunmaktadır. Özellikle Armutlu-Orhangazi arasında, 1900 sonrasında M≥4.0 olan depremler mevcut olmasına rağmen, bu alanda aktif bir fay yer almamaktadır. Bu alanda, bu depremlere kaynaklık edebilecek diğer aktif yapısal unsurlar, uzaktan algılama yöntemiyle ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda; LANDSAT8-OLI uydu görüntüsü yardımıyla belirlenen çizgisellikler, uydu görüntüsünde denenen çeşitli bant kombinasyonları sonucunda, çizgisel yapıları en iyi yansıttığı sonucuna varılan bant kombinasyonu ile üretilen görüntü üzerinde çizgisellikler belirlenmiştir. Belirlenen 165 adet çizgiselliğin doğrultularının, ağırlıklı olarak KD doğrultulu olduğu ve K40°-69°D arasında yoğunlaştığı görülmüştür. Armutlu-Orhangazi arasında belirlenen bu çizgisellikler göz önünde bulundurulduğunda; baskın doğrultunun İzmit körfezi ve güneyinde yer alan diğer aktif unsurların (Armutlu-Orhangazi dışında kalan) doğrultuları ile uyumlu olduğu görülmüştür.

The elements that cause disasters and especially damage assessment studies that ocur after disasters are generally carried out with field studies. However, in the determination of such elements covering large areas; It is difficult both because it is difficult to work in the field and because it does not present obvious traces. In such cases, as an alternative to field observations (or simultaneous), remote sensing studies based on the principle of processing satellite images with various methods are currently carried out. In this study, earthquakes that occurred in the instrumental period (after 1900) in the Gulf of Izmit and its south and the faults that may have been the source of these earthquakes were examined. These faults; Orhangazi Fault, Yalova Fault, Altinova Fault, Yalakdere Fault. In addition to these active faults, there are also Armutlu Fault and Esenköy Fault, which are suspicious for their activity. Although there are earthquakes with M≥4.0 after 1900 especially between Armutlu and Orhangazi, there is no active fault in this area. In this area, other active structural elements that may be the source of these earthquakes have been tried to be revealed by remote sensing method. In this context; Lineaments were determined with the help of the LANDSAT8-OLI satellite image, and as a result of various band combinations tried in the satellite image, the lineaments were determined on the image produced with obvious traces the band combination, which was concluded to reflect the linear structures best. It has been observed that the strikes of 165 lineaments identified are predominantly NE oriented and concentrated between N40°-69°E. Considering these lineaments determined between Armutlu and Orhangazi; it has been observed that the dominant direction is compatible with the strikes of the Gulf of Izmit and the other active elements (except Armutlu-Orhangazi) in the south.