Yakın partner şiddeti, çocukluk çağı travmaları, aleksitimi ve stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Kadına yönelik şiddetin en yaygın biçimi olan yakın partner şiddetinin hem birey hem toplum üzerinde yıkıcı etkileri bulunmaktadır. Bu çalışmada yakın partner şiddetine maruz kalan kadınlarda sosyodemografik özellikler, çocukluk çağı travmaları, aleksitimi ve stresle başa çıkma yöntemleri belirlenerek, bu özelliklerin partner şiddeti ile ilişkisinin şiddet maruziyeti bulunmayan kadınlarla karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı bünyesinde oluşturulan Davranış Bilimleri Merkezi'ne (DABİM) başvuran, yakın partner şiddetine maruz kalmış 42 kadın ve şiddet öyküsü bulunmayan 42 kadın olmak üzere toplam 84 kadın dahil edilmiştir. Tüm katılımcılara sosyodemografik veri formu, DSM-5 yönelimli tanısal görüşme kılavuzu, Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ), Çocukluk Çağı Travma Ölçeği (ÇÇTÖ) ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) uygulanarak elde edilen veriler karşılaştırılmıştır. Bulgular: Katılımcılar yaş, eğitim ve çalışma durumları açısından eşleştirilerek alındığı için vaka ve kontrol grubu arasında fark saptanmadı. Vaka grubunda kontrol grubuna oranla gelir düzeyi, partnerin eğitim düzeyi ve partnerin çalışma oranlarının daha düşük; boşanma, eşiyle ayrı yaşama, ailenin rızası dışında evlenme, zorla evlendirilme, çocuklukta aile içi şiddete tanık olma ve çocuğuna şiddet uygulama oranlarının ise daha yüksek olduğu görüldü. Vaka grubunda Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ) toplam puanı, Çocukluk Çağı Travma Ölçeği (ÇÇTÖ) toplam puanı, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) etkili yöntem alt ölçek puanı daha yüksek, etkisiz yöntem alt ölçek puanı daha düşük saptandı. Aleksitimi düzeyi ile kullanılan etkili stresle başa çıkma yöntemleri arasında negatif, etkisiz stresle başa çıkma yöntemleri arasında pozitif yönde ilişki saptandı. Aleksitimi ve çocukluk çağı travmalarının partner şiddetine maruz kalma durumu üzerinde etkili olduğu belirlendi. Sonuç: Çalışmamızda yüksek aleksitimi düzeyinin ve çocukluk çağı travmalarının partner şiddetine maruz kalma durumu için risk oluşturduğu saptanmıştır. Partner şiddetine maruz kalan kadınlarda hem geçmişte şiddete tanık olma veya istismar öyküsünün hem de çocuklarına şiddet uygulamanın daha sık görülmesi şiddeti önlemede kuşaklararası döngünün kırılmasının önemini göstermektedir. Şiddet mağduru kadınlarda aleksitimik özellikler ve stresle başa çıkma tarzlarının değerlendirilmesi bu kadınlarla yürütülecek terapötik çalışmalara katkı sağlayacaktır. Yakın partner şiddeti ile ilişkili faktörlerin anlaşılması, şiddetin önlenmesi ve olumsuz sonuçlarının azaltılması yönündeki çalışmalarda önem taşır.

Objective: Intimate partner violence, the most common form of violence against women, has devastating effects on both the individual and society. This study aimed to determine the sociodemographic characteristics, childhood traumas, alexithymia and styles of coping with stress in women who were exposed to intimate partner violence, and to examine the relationship of these features with partner violence in comparison with women who were not exposed to violence. Method: A total of 84 women were included in the study. The control group had 42 women who did not have a history of exposure to violence while the case group had 42 women who were exposed to intimate partner violence and consulted to the Behavioral Sciences Center within the Department of Psychiatry, Çanakkale Onsekiz Mart University Faculty of Medicine. Sociodemographic data form, DSM-5 Diagnostic Exam, Toronto Alexithymia Scale (TAS), Childhood Trauma Questionnarie (CTQ-33) and Coping Style Scale (CSS) were applied to all participants. The obtained data were compared between the two groups. Results: Since the participants were matched in terms of age, education and employment status, no difference was found between the case and control groups. In the case group, the income levels, education levels of the partner and the employment rate of the partner were lower; divorce, living apart from spouse, elopement, forced marriage, witnessing domestic violence in childhood and perpetrating violence against their children were found to be more common compared to the control group. In the case group, mean scores of Toronto Alexithymia Scale (TAS), Childhood Trauma Questionnarie (CTQ-33) and Ineffective Coping subscale of Coping Style Scale (CSS) were higher whereas mean score of Effective Coping subscale of Coping Style Scale (CSS) was lower, compared to control group. Alexithymia levels were found to be negatively correlated with effective stress coping styles, and positively with ineffective stress coping styles. Alexithymia and childhood traumas were found to be effective on exposure to partner violence. Conclusion: In our study, high alexithymia levels and childhood traumas were found to pose a risk for exposure to intimate partner violence. The fact that women who have been exposed to partner violence have a higer rate of history of abuse or witnessing domestic violence in childhood and perpetrating violence against their children indicate the importance of breaking the intergenerational cycle in preventing violence. Evaluation of alexithymic traits and styles of coping with stress in women who are victims of violence will contribute to the process of therapy of these women. Understanding the factors associated with intimate partner violence is important in studies on preventing violence and reducing its negative consequences.