Karahanlı Türkçesi söz varlığında addan eylem yapım eklerinin eş dizimliliği

Abstract

Türk dili tarihinde önemli yere sahip olan Karahanlı Türkçesi ile ilgili epey çalışma bulunmaktadır. Ancak yapılan çalışmaları incelediğimizde, yapım eklerinin anlambilim açısından değerlendirildiği bir çalışma tespit edemedik. Bu nedenle literatüre katkı sağlamak adına çalışmamızı bu alanda yapmayı uygun gördük. Çalışmamız, Karahanlı Türkçesinde bulunan addan eylem yapım eklerinin ad ve eylemler üzerindeki tematik tercihlerini incelemektedir. Birinci bölümde Giriş bulunmaktadır. Bu bölümde "Kavram, Kavram Alanı, Eş dizimlilik, Sözcük, Sözcük Yapımı ve Türetme" terimleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Karahanlı Türkçesi ve üzerine yapılan çalışmalara değinilmiştir. Üçüncü bölüm ise çalışmamızın inceleme kısmıdır. Karahanlı Türkçesinde bulunan addan eylem yapım eklerini listeleyerek eklere ait örnekler verilmiştir. Dördüncü bölüm tabloların olduğu bölümdür. Bu bölümde tespit ettiğimiz sözcüklerin ad köklerinin ve eylem gövdelerinin temaları tablolar halinde sunulmuştur. Beşinci bölüm yani Sonuç kısmında ise çalışmamız sonucunda elde edilen veriler ve bulgular detaylı bir biçimde açıklanmıştır. Çalışmamızın literatürdeki eksikliği telafi etmesini, bu alanda yapılacak olan yeni çalışmalara ışık tutmasını temenni ederiz.

There are many studies on Karahanlı Turkish, which has an important place in the history of Turkish language. However, when we examined the studies, we could not find a study in which the construction suffixes were evaluated in terms of semantics. For this reason, we thought it appropriate to conduct our study in this field in order to contribute to the literature. Our study examines the thematic preferences of nominal verb construction suffixes in Karahanlı Turkish on nouns and verbs. The first chapter is the Introduction. In this section, information about the terms "Concept, Concept Area, Collocation, Word, Word Construction and Derivation" is covered. In the second chapter, Karahanlı Turkish and the studies on it are mentioned. The third part is the analysis part of our study. Examples of the suffixes are given by listing the verb affixes in Karahanlı Turkish. The fourth section is the section with tables. In this section, the themes of the noun roots and verb stems of the words we identified are presented in tables. In the fifth section, the Conclusion section, the data and findings obtained as a result of our study are explained in detail. We hope that our study will make up for the deficiency in the literature and shed light on new studies to be conducted in this field.