Otizm spektrum bozukluğu olan 48-60 ay çocuklarda origami eşliğinde hikaye anlatımının sosyal beceri üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma; 48-60 aylık otizm spektrum bozukluğuna sahip çocuklarda origami eşliğinde hikaye anlatımının sosyal becerisi üzerine etkisini araştırmak için gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar; İzmir ilinin Bornova ve Buca ilçelerinde MEB'e bağlı olan özel özel eğitim rehabilitasyon merkezlerinde eğitim alan, 48-60 aylık Otizm Spektrum Bozukluğu olan 10 çocuktan oluşmaktadır. Araştırmada; yarı deneysel araştırma modelinden öntest-sontest eşitlenmemiş kontrol gruplu model kullanılmıştır. Araştırmaya yansız atama ile oluşturulmuş iki grup oluşturulmuştur. Bu iki gruptan biri deney diğeri de kontrol grubundan oluşmaktadır. Her iki gruba da deney öncesi ve deney sonrası Gresham ve Elliot(1990) tarafından geliştirilen, Tutkun ve Dinçer (2019) tarafından Türkçe'ye uyarlanan ''Sosyal Beceri Geliştirme Sistemi- Derecelendirme Ölçeği(SBGS-DÖ) ( 3-5 Yaş Okul Öncesi Versiyonu ) Öğretmen Formu'' uygulanmıştır. Araştırmaya katılacak olan çocukların öğretmenleri araştırmanın kapsamı konusunda bilgilendirilmiş ve araştırmaya katılan çocukların anonimliği sağlanmıştır. Araştırma için yapılacak olan uygulama İzmir ilinde belirtilen özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde 4 hafta boyunca sürmüştür. Bu çalışmada kullanılan ölçeğin güvenilirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde ilk adım olarak normallik varsayımı Shapiro-Wilk testi ile kontrol edilmiştir. Normallik varsayımının karşılandığı durumlarda bağımsız iki grup arası ortalamaları farkının incelenmesi için Bağımsız Örneklem t testi; normallik varsayımının karşılanmadığı durumlarda ise Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Normallik varsayımının karşılandığı durumlarda bağımlı iki grup arası ortalamaları farkının incelenmesi için Bağımlı Örneklem t testi; normallik varsayımının karşılanmadığı durumlarda ise Wilcoxon İşaret Sıra testi kullanılmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre; iletişim, işbirliği, empati, özdenetim, hiperaktivite ve otizm alt boyutlarıyla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılıklar bulunmuştur. İçselleştirme, dışsallaştırma, zorbalık ve katılım alt boyutları arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir fark elde edilememiştir. Demografik özelliklerden olan yaş değişkeni arasında da anlamlı fark elde edilememiştir. Sonuç olarak; origami eşliğinde hikaye anlatımının çocuklar üzerinde işbirliği konusunda ve etkileşimi arttırma konusunda yararı görülmüştür. Çocuklar üzerinde yapılan farklı öğretim teknikleri; sosyal beceriyi ve iletişimi arttırabilir. Çalışmanın analizleri IBM SPSS Statistics 25 programında gerçekleştirilmiştir. Sosyal becerilerin gelişebilmesi için çocuklara farklı öğretim tekniklerinden yararlanılabilir.

This work; It was carried out to investigate the effect of storytelling with origami on social skills in children with autism spectrum disorder aged 48-60 months. Participants; It consists of 10 children with Autism Spectrum Disorder, aged 48-60 months, who received education in special special education rehabilitation centers affiliated to MEB in Bornova and Buca districts of İzmir province. In the research; The pretest-posttest unequalized control group model from the quasi-experimental research model was used. Two groups were formed with unbiased assignment to the research. One of these two groups is the experimental group and the other is the control group. "Social Skills Development System-Rating Scale (SBGS-RS) ( 3-5 Years Pre-School) developed by Gresham and Elliot (1990) and adapted to Turkish by Tutkun and Dinçer (2019) before and after the experiment was applied to both groups. Version Teacher Form was applied. The teachers of the children who will participate in the research were informed about the scope of the research and the anonymity of the children participating in the research was ensured. The application to be made for the research lasted for 4 weeks in the special education and rehabilitation centers in İzmir. Reliability analyzes of the scale used in this study were performed. As a first step in the analysis of the data, the assumption of normality was checked with the Shapiro-Wilk test. Independent Sample t test for examining the difference between the means of two independent groups when the assumption of normality is met; In cases where the normality assumption was not met, the Mann Whitney U test was used. Dependent Sample t test for examining the mean difference between two dependent groups when the assumption of normality is met; In cases where the normality assumption was not met, the Wilcoxon Sign Rank test was used. According to the analysis results obtained; Statistically significant differences were found in communication, cooperation, empathy, self-control, hyperactivity and autism subdimensions. There was no statistically significant difference between internalization, bullying and participation subdimensions. There was no significant difference between the age variable, which is one of the demographic. In conclusion; Storytelling accompanied by origami has been shown to be beneficial for children in terms of cooperation and increasing interaction. Different teaching techniques on children; It can increase social skills and communication. Analysis of the study was carried out in IBM SPSS Statistics 25 program. Different teaching techniques can be used for the development of social skills.