Kadı Mahkemesi kayıtlarına göre 1620-1621 Trabzon şehri ve kırsalında ekonomik ve toplumsal ilişkiler

Abstract

Bu çalışma 1620-1621 yılında Trabzon şehri ve kırsalında yaşamış insanların, gündelik hayatlarının anlamlandırılması üzerinedir. Bu tezin amacı on altıncı yüzyıl sonlarından itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nda meydana gelen bir takım ekonomik, sosyal ve politik gelişmelerin gündelik hayatın ritmi içinde hayat mücadelesi veren insanların yaşamlarını nasıl etkilediğini 1821 numaralı H.1029-1030/M.1620-1621 Trabzon Şer'iyye Sicili üzerinden anlamaya çalışmaktır. İmparatorluğun merkez bürokrasi ve ordusunun finansmanında karşılaşılan malî buhrana karşı vergi arttırımı gibi cebrî tedbirlerin halk üzerinde yarattığı olumsuz duruma karşı Trabzon şehrinde ve kırsalında yaşayan insanların takındığı tavır ilgili sicil defterindeki mahkeme kayıtlarında incelenmiştir. Şehir sakinlerinin mahkeme ile kurdukları ilişkilerde istekleri doğrultusunda çözüm bulabilmek için kullandıkları yöntemler tespit edilmeye çalışılmıştır. Şehir içerisindeki toplulukların birbiri ile olan sosyal ve ekonomik ilişkileri tanımlanmıştır. Özellikle yeniçerilerin ve diğer Osmanlı askeri elitinin şehir içerisinde kurdukları sosyal ve ekonomik ilişkiler sayesinde yerelleştikleri gözlemlenmiştir. Trabzon şehri ve çevresinde yaşayan insanların mahkeme tutanaklarındaki söylemlerinden etraflarındaki dünyadan ne derece haberdar oldukları kavranmaya çalışılmıştır.

This thesis is about the interpretation of the everyday lives of the people of Trabzon in 1620-21. It aims to understand the impact of the economic, social and political developments that occurred across the Ottoman Empire from the late 16th century onwards on the ordinary people who struggled in the rhytm of everyday life through the sharia court register numbered 1821 and H.1029-1020/1620-1621. The Ottoman central government adopted coercive measures to increase taxes in order to find a solution to the economic crisis that badly affected the finance of the imperial buraeucracy and standing regiments of the Sultan. In this thesis, the strategies of the people of Trabzon for coping with the financial burden imposed by the central government will be revelead through the court entries. The social and economic relations between the urban society are to be dealt with. It is observed that especially the janissaries and other military elites gained a local character and became integrated into the society of Trabzon by engaging in the social and economic relations with the city. It has been tried to comprehend to what extent ordinary people were aware of the world around them in line with their discourses in local courtroom.