Su kullanıcı teşkilatlarının sulama sistem performansının değerlendirilmesinde negatif puanlama yaklaşımı

Abstract

Bu çalışmada, Çanakkale ili sınırları içerisinde yer alan Truva, Küçüklü ve Umurbey Sulama Birliklerinin 2011-2017 yılları arasındaki 7 yıllık tarımsal ve ekonomik göstergelerinden faydalanarak sulama sistem performansları yeni geliştirilen negatif puanlama sistemi ile değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda, beş göstergenin en yüksek ve en düşük 7 yıllık ortalama değerleri ile bu göstergelerden elde edilen 7 yıllık toplam negatif puanlar hesaplanmıştır. Tarımsal etkinlik göstergelerinden biri olan sulama oranında en yüksek %82,7 ile Umurbey'de (121 negatif puan) gerçekleşirken en düşük sulama oranı %22,6 ile Küçüklü'de (542 negatif puan) gerçekleşmiştir. Ekonomik etkinlik göstergelerinden su ücreti toplama performansında ortalama en yüksek oran %67,0 ile Truva'da (231 negatif puan) gerçekleşmiş, ortalama en düşük oran ise %46,5 ile Küçüklü'de (375 negatif puan) gerçekleşmiştir. Mali yeterlilik oranında en yüksek ortalama değer 1,55 ile Umurbey'de (339 negatif puan) hesaplanırken, en düşük ortalama değer 1,07 ile Küçüklü'de (375 negatif puan) hesaplanmıştır. Bir diğer ekonomik gösterge olan masrafları karşılama oranında ise en yüksek ortalama %89,8 ile Umurbey'de (317 negatif puan) belirlenirken, en düşük ortalama oran da %48,7 ile Küçüklü'de (359 negatif puan) belirlenmiştir. Bu çalışmada ekonomik bir gösterge olarak yeni geliştirilen, önceki yıllara ait su ücreti borçlarının her yıl ne kadarının toplandığını gösteren alacakların toplanma performansında ise en yüksek ortalama %75,5 ile Umurbey'de (147 negatif puan) hesaplanırken, en düşük ortalama oran da %28,6 ile Truva'da (500 negatif puan) belirlenmiştir. Dolayısıyla çeşitli performans göstergelerine göre geliştirilen yeni puanlama sisteminde 7 yıllık toplamlar dikkate alındığında Küçüklü 1.657, Umurbey 1.297 ve Truva 1.250 negatif puan aldıkları bu puanlamaya göre en başarılı birliğin Truva Sulama Birliği olduğu belirlenmiştir.

In this study, the irrigation system performances of the Troy, Küçüklü and Umurbey Irrigation Associations located within the borders of Çanakkale province were evaluated with the newly developed negative scoring system by making use of the 7-year agricultural and economic indicators between 2017. As a result of the evaluation, the highest and lowest 7-year average values of the five indicators and the 7-year total negative scores obtained from these indicators were calculated. The highest irrigation rate, which is one of the agricultural efficiency indicators, was realized in Umurbey (121 negative points) with 82,7%, while the lowest irrigation rate was realized in Küçüklü (542 negative points) with 22,6%. Among the economic efficiency indicators, the highest average rate of water fee collection performance was in Troy (231 negative points) with 67,0%, while the average lowest rate was in Küçüklü (375 negative points) with 46,5%. The highest average value in the financial sufficiency ratio was calculated in Umurbey (339 negative points) with 1,55, while the lowest average value was calculated in Küçüklü (375 negative points) with 1,07. The highest average cost recovery ratio, which is another economic indicator, was determined in Umurbey (317 negative points) with 89,8%, while the lowest average rate was determined in Küçüklü (359 negative points) with 48,7%. In the collection performance of depts, which was newly developed as an economic indicator in this study; showing how much of the water fee debts of the previous years were collected each year, the highest average was calculated in Umurbey with 75,5% (147 negative points), while the lowest average rate was in Troy with 28,6% (500 negative points). Therefore, considering the 7-year totals in the new scoring system developed according to various performance indicators, Küçüklü 1.657, Umurbey 1.297 and Troy 1.250 scored negative points, and it was determined that the most successful irrigation association was the Troy Irrigation Association.