Sovyet dönemi Azerbaycan resminde folklor: Halk karnaval kültüründe şenlikli biçimler ve imgeler

Abstract

Tezin ana problematiği, Azerbaycan resim sanatını folklor kuramları açısından Sovyet rejiminin tarihsel konumunda değerlendirmekle; folklorik-etnolojik festivallere yönelik baskı politikalarının toplumsal-siyasal-estetik nedenselliklerini belirlemekti. Çarlık Rusya'nın despotik Doğulu, Asyalı ve Moğol-İskandinav mirasına sırt çevirerek politik, kültürel yönünü -Balkanlarda örgütlediği Pan-Slavist doktrinlerle- Batıya döndürdüğünü bulguladık. XIX. yüzyıl Rus devlet-kilisesinin tarihsel-mesihçi misyonu; Bizans teolojik-metafizik ruhaniliğinin Batı rasyonalist modernitesiyle mezcedilmesiydi. Ortodoks III. Roma ütopyasına bağlı Moskova devlet jeopolitiği; ulusal dilin Rusça ve Rus kimliğinin ön plana çıkarılmasıydı. 1917 Devrimi ve sonrası Lenin-Stalin iktidarlarında Komünist partinin toplum mühendisliği, A. Zinovyev'in Homo-Sovieticus/Sovyet Adamı ideolojisi; fake-lore/icat edilmiş folklor; bu sentezci evre, sosyalist devlet içindeki gizil Slav etnosantrizmi; kendini yüceltme refleksiydi. Siyasal hegemonyayı yetkinleştiren, diri tutan bu şovenist refleks; geleneğin icadı, tarih yazımı ve tüm beşerî-politik pragmatizmin meşruiyet gereciydi. 1938'de Sovyet Yazarlar Birliği Kongresi, Zhdanov doktrini; Toplumcu-Sosyalist Gerçekçiliğin Sovyet folklorunda proletkult/proletarya-halk kültürünün bütünleştirilmesiyle 1920'lerde folklor-dilbilim araştırmaları daha altın çağında bilimsel ereğinin araçsallaştırılmasıyla sona erdi. Rusya tarihinde asırlarca Kafkasya coğrafyasında Nevruz ve diğer halk kutlamalarının yasaklandığı etnik kültürel sansür ve devlet angajesi; Azerbaycan aydınlarıyla Azim-Azimzade Sanat Okulu'nu da etkiledi. Sonuçta Stalinci totalitarizmin baskıları, Hruşçov iktidarında azalınca Bakü Abşeron Okulu'nun kurulması; -genç ressamların Abşeron coğrafyasının antik, etnik, mitolojik, folklorik mirasıyla paralel yaşam geleneklerine yönelmesi- Azerbaycan halkının kolektif-ulusal belleğinde hürriyet ve bağımsızlığın cumhuriyet olarak yeniden düşünülmesine ortam yaratmış estetik bir direnişti.

The main problematic of the thesis is to evaluate the art of Azerbaijani art in terms of folklore theories in the historical position of the Soviet regime; The aim was to determine the socio-political-aesthetic causality of repression policies towards folkloric-ethnological festivals. We found that Tsarist Russia turned its political-cultural direction to the West -with the Pan-Slavist doctrines it organized in the Balkans- by turning its back on its despotic Eastern-Asian and Mongolian-Scandinavian heritage. XIX. the historical-messianic mission of the century-old Russian state-church; It was the amalgamation of Byzantine theological-metaphysical spirituality with Western rationalist modernity. Orthodox III. Moscow state geopolitics connected to Roman utopia; the national language was Russian, and the Russian identity was brought to the fore. Social engineering of the Communist party in the 1917 Revolution and later Lenin-Stalin governments, A. Zinoviev's Homo-Sovieticus/Soviet Man ideology; fake-lore/invented folklore; this synthesizing phase, latent Slavic ethnocentrism within the socialist state; It was a self-aggrandizing reflex. This chauvinist reflex that makes political hegemony competent and alive; it was the invention of tradition, historiography, and the legitimating instrument of all human-political pragmatism. Congress of the Union of Soviet Writers in 1938, the Zhdanov doctrine; With the integration of proletkult/proletariat-folk culture into Soviet folklore of Socialist Realism, folklore-language studies in the 1920s came to an end with the instrumentalization of its scientific purpose in its heyday. Ethnic cultural censorship and state engagement, in which Nevruz and other public celebrations were banned for centuries in the history of Russia; He also influenced the Azim-Azimzade Art School with the Azerbaijani intellectuals. As a result, when the pressures of Stalinist totalitarianism decreased under Khrushchev, the Baku Absheron School was founded; -The young painters' orientation to the living traditions parallel to the ancient, ethnic, mythological and folkloric heritage of the Absheron geography- was an aesthetic resistance that created an environment for the rethinking of freedom and independence as a republic in the collective-national memory of the Azerbaijani people.