Auteur kuramı bağlamında Japon anime stüdyoları

Abstract

Bu çalışma, filmlerini üretmeyi başarmış ve onları büyük bir pazara sürmüş olan Japonya animasyon şirketleri sinemasına auteur kuramı perspektifinden yaklaşmayı amaçlamaktadır. Sinema tarihindeki diğer kuramlar gibi auteur kuramı da eleştiriler ve tartışmalar ışığında kendini geliştirmiştir. Auteur kuramı; yönetmenin üslubu, dünya görüşü ve filmlerinde ilettiği anlamların sinemada algılanması üzerinden farklı bir yaklaşım kazanmıştır. Ancak bu çalışmayı ayrı kılan şey kuramın yönetmenler değil stüdyolar/yapım şirketleri için kullanılmasıdır. Kuramın öncülerinden Truffaut "A Certain Tendency of French Cinema" adlı çalışmasında auteur için "mise en scene ve metteur en scene" ayrımlarını yapmıştır. Ardından Andrew Sarris "Notes on the Auteur Theory in 1962" adlı makalesinde auteur yönetmenleri diğerlerinden ayıran öncülleri tanımlamıştır. Peter Wollen ise "Signs and Meaning in the Cinema" adlı kitabında Sarris'in auteur yönetmenleri için belirttiği teknik yeterlilik, göze çarpan kişilik ve içsel anlam özelliklerine yapısal bir yaklaşım getirmiştir. Bu çalışma, "Auteur Kuramı"nın üç öncüsünün yaklaşımlarını benimseyerek Japon animasyon şirketleri olarak Ufotable, Studio Ghibli ve Kyoto Animation'ın bir auteur olarak üslubunu filmlerine nasıl yansıttığını araştırmaktadır. Bu üç şirketin üslubunu filmlerine nasıl yansıttığını göstermek için her şirketten yönetmenleri farklı olan iki film incelenmiş ve analiz edilmiştir. Devamında ise Japonya başta gelmek üzere farklı ülkelerden katılımcılar ile anket çalışması yapılmıştır.

This study aims to approach the cinema of Japanese animation companies, which have succeeded in producing their films and have released them to a large market, from the perspective of auteur theory. Like other theories in the history of cinema, auteur theory has developed itself in the light of criticisms and debates. Auteur theory has gained a different approach through the director's style, worldview and the perception of the meanings conveyed in his films in cinema. However, what sets this study apart is that the theory is used not for directors but for studios/production companies. Truffaut, one of the pioneers of the theory, distinguished between "mise en scene and metteur en scene" for the auteur in his work "A Certain Tendency of French Cinema". Then Andrew Sarris in his article "Notes on the Auteur Theory in 1962" defined the antecedents that distinguish auteur directors from others. In his book "Signs and Meaning in the Cinema", Peter Wollen, on the other hand, brought a structural approach to Sarris's characteristics of technical competence, salient personality and inner meaning for auteur directors. By adopting the approaches of the three pioneers of the "Auteur Theory", this study investigates how Japanese animation companies Ufotable, Studio Ghibli and Kyoto Animation reflect their style as an auteur in their films. In order to show how these three companies reflect their style in their films, two films with different directors from each company are examined and analyzed. Afterwards, a survey was conducted with participants from different countries, especially Japan.