Yönetici hemşirelerde duygusal zekâ liderliği ölçek geliştirme çalışması

Abstract

Metodolojik olarak planlanan bu araştırmanın amacı "Yönetici Hemşirelerde Duygusal Zekâ Liderliği Ölçeği"nin geliştirilmesidir. Araştırma, Bursa ilinde bulunan dört kamu hastanesinde Nisan-Temmuz 2022 tarihleri arasında görev yapan 262 yönetici hemşire ile yüz yüze yapıldı. Literatür taraması yapılarak 56 soruluk madde havuzu oluşturuldu. "Yönetici Hemşirelerde Duygusal Zekâ Liderliği Ölçeği Taslağı"nın geçerlik güvenirlik analizleri SPSS 25.0 ve AMOS 21 programları kullanılarak yapıldı. Ölçek taslağı kapsam ve dil geçerliği için uzman görüşüne sunuldu. Uzman değerlendirmesi sonucunda kapsam geçerlik oranı 0,80 altında olduğu belirlenen 12 madde ile 0,80 üzerinde olmasına karşın diğer maddeler ile benzerlik gösteren ve ölçeğin geneliyle bütünlük sağlamadığı düşünülen 16 madde ölçek taslağından çıkarıldı. Ölçek taslağındaki 8 madde birleştirildi ve ölçeğe 4 madde daha eklenerek 28 soru elde edildi. Taslak ölçeğin kapsam geçerlik indeksi 0,91 olarak bulundu. 30 kişilik bir gruba ön/pilot uygulaması yapılan ölçekten madde toplam korelasyonu düşük olduğu için 2 madde çıkarılarak ölçek 26 soru ile yönetici hemşirelere uygulandı. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, ölçek 18 madde ve 3 alt boyuttan (Ekip içi ilişkiler, öz farkındalık, ekip liderliği) oluştu. Doğrulayıcı faktör analizinde uyum iyiliği indeksleri ?2/sd=1,705, RMSEA=0,052, SRMR=0,053, CFI=0,935, NNFI=0,858 olarak belirlendi. Ölçeğin yapısal denklem sonucunun p=0,000 düzeyinde anlamlı olduğu ve uyum değerlerinin istenilen düzeyde olduğu görüldü. Ölçeğin Cronbach alfa değerinin 0,870 olduğu, Ekip içi ilişkiler alt boyutunun 0,830 olduğu, öz farkındalık alt boyutunun 0,769 ve ekip liderliği alt boyutunun 0,740 olduğu tespit edildi. Ölçeğin test-tekrar test yöntemiyle zamana karşı tutarlı olduğu belirlendi (p>0,05). Sonuç olarak, "Yönetici Hemşirelerde Duygusal Zekâ Liderliği Ölçeği"nin hemşirenin duygusal zekâsını değerlendirmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceği saptandı.

The purpose of this methodologically planned study is to develop the "Emotional Intelligence Leadership Scale in Nurses Executive". The study was conducted face-to-face with 262 nurse managers employed in four public hospitals in the province of Bursa, Turkey, between April and July 2022. Initially, a pool of 56 items was generated based on the literature review. The validity and reliability analyses of the "Draft of the Emotional Intelligence Leadership Scale in Nurse Managers" were performed using the SPSS 25.0 and AMOS 21 software. Expert opinions were used for the content and linguistic validity. As a result, 12 items with a content validity ratio below 0.80, and 16 items that showed similarity to other items and lacked integration with the overall scale were removed, despite their ratios above 0.80. After combining the remaining 8 items, an additional 4 items were added to the scale, resulting in a final version of 28 items. The content validity index of the draft scale was found to be 0.91. After a pre/pilot application with 30 individuals, 2 items were removed due to low item-total correlations, and the final scale with 26 items was applied to nurse managers. Exploratory factor analysis revealed 18 items and three sub-scales: nursing and team, self-awareness, and team leadership. Subsequent confirmatory factor analysis revealed goodness of fit indices: ?2/sd=1.705, RMSEA=0.052, SRMR=0.053, CFI=0.935, NNFI=0.858. The construct validity of the scale was significant at the p=0.000 level, and the fit values were within the desired range. The Cronbach's alpha value of the total scale was 0.870, and the sub-scales of nursing and team, self-awareness, and team leadership had values of 0.830, 0.769, and 0.740, respectively. The test-retest method showed that the scale was consistent over time (p>0.05). In conclusion, the "Emotional Intelligence Leadership Scale in Nurse Managers" was found to be a valid and reliable tool for assessing the emotional intelligence of nurses.