Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı, temel eğitim kademesindeki (okul öncesi, ilkokul ve ortaokul) devlet okullarında görev yapmakta olan okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algılarını ortaya çıkarmaktır. Ayrıca okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişkiyi incelemek de çalışmanın hedefleri arasında yer almaktadır. Araştırma var olan bir durumu betimlediğinden "ilişkisel tarama modeli" şeklinde düzenlenmiştir. Araştırmanın evrenini, Balıkesir merkezde bulunan Altıeylül ve Karesi ilçeleri temel eğitim kademesindeki (okul öncesi, ilkokul, ortaokul) devlet okullarında görev yapan toplam 390 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Walumbwa, Avolio, Gardner, Wensing ve Peterson (2008) tarafından geliştirilen Tabak ve diğerleri (2012) tarafından dilimize uyarlanıp geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan otantik liderlik ölçeği ve Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilmiş Karacaoğlu ve İnce (2012) tarafından dilimize uyarlanmış olup, geçerlilik ve güvenirlilik analizi yapılan örgütsel sinizm ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan tüm veriler uygun istatistik programı aracılığıyla analiz edilmiş ve veriler analiz edilirken; yüzde, ortalama, t-testi, frekans, tek yönlü varyans analizi (One-WayANOVA) ve Pearson korelasyon hesabından yararlanılmıştır. Araştırmada ulaşılan bulgular sonucunda okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışlarıile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Araştırma bulguları öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışlarına ait puan ortalamalarının yüksek seviyede olduğunu göstermektedir. Okul yöneticilerinin otantik liderlik gösterme düzeyleri cinsiyet, okulda çalışan öğretmen sayısı ve ilçe değişkeni bakımından anlamlı farklılık göstermiştir. Öğretmenlerin örgütsel sinizm algılarına ait puan ortalamalarının düşük düzeyde olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin sinizm algılarında medeni durum, branş, okul türü, okuldaki öğretmen sayısı ve ilçe değişkenleri bakımından anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda okul müdürlerinin otantik liderlik davranışlarını sergilemesi ile öğretmenlerin sinizm algıları arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Bu durumu iyileştirmek ve olumlu bir çalışma ortamı oluşturmak için okul yöneticilerine otantik liderlik becerilerini geliştirme fırsatları sunulabilir. Liderlik eğitimleri, yöneticilerin öğretmenlerle daha iyi iletişim kurmalarını, destekleyici bir ortam oluşturmalarını ve öğretmenlerin motivasyonunu artırmalarını sağlayabilir. Ayrıca okul yöneticileri, öğretmenlerin performansını değerlendirirken adil ve objektif bir yaklaşım sergilemelidir. Performans değerlendirmeleri, öğretmenlerin katılımını ve motivasyonunu artırmak için şeffaf bir şekilde yapılmalı ve ölçütler açık bir şekilde belirlenmeleri gerektiği düşünülmektedir.

The aim of this study is to reveal the authentic leadership behaviors of school administrators and organizational cynicism perceptions of teachers working in public schools at the basic education level (pre-school, primary and secondary school) in Altıneylül and Karesi districts located in the center of Balıkesir in the 2021-2022 academic year. Additionally, examining the relationship between school administrators' authentic leadership behaviors and teachers' perceptions of organizational cynicism is among the objectives of the study. Since the research describes an existing situation, it was organized as "relational survey model". The population of the research consists of a total of 390 teachers employed in public schools at the pre-school, primary, and secondary levels in the districts of Altıeylül and Karesi districts of Balıkesir. In the study, the Authentic Leadership Scale, developed by Walumbwa, Avolio, Gardner, Wensing, and Peterson (2008) and adapted into Turkish and validated by Tabak et al. (2012), was used as the data collection instrument. Additionally, the Organizational Cynicism Scale, originally developed by Brandes, Dharwadkar, and Dean (1999) and adapted into Turkish by Karacaoğlu and İnce (2012), with validity and reliability analysis conducted, was also utilized. All the data obtained as a result of the research were analyzed through appropriate statistics program and statistical techniques such as percentages, means, t-tests, frequencies, one-way analysis of variance (One-Way ANOVA), and Pearson correlation calculations were used. As a result of the research shows significant negative relationship between the authentic leadership behaviors of school administrators and the perceptions of teachers' organizational cynicism. The findings of the research show that the school administrators' average scores on authentic leadership behaviors are at a high level according to teachers' perceptions. The authentic leadership levels of school administrators differed significantly in terms of gender, the number of teachers working in the school and the district variable. It was found that the average score of teachers' organizational cynicism perceptions was at a low level. Significant differences were found in teachers' cynicism perceptions in terms of marital status, branch, school type, number of teachers in the school and district variables. The results of the study revealed a negative relationship between school principals' display of authentic leadership behaviors and teachers' perceptions of cynicism. To improve this situation and create a positive working environment, school administrators can be provided with opportunities to enhance their authentic leadership skills. Leadership training programs can enable administrators to communicate better with teachers, create a supportive environment, and enhance teachers' motivation. Additionally, school administrators should exhibit a fair and objective approach when evaluating teachers' performance. Performance evaluations should be conducted transparently, with clear criteria, to increase teachers' participation and motivation.