İhracat Değer Endeksi Ve Yatırım İlişkisi: Türkiye Örneği (1982-2017)

Abstract

Türkiye ekonomisinde cari işlemler açığı en önemli dış ticaret sorunlarından biridir. İhracat hacmi ve ihracat gelirleri arasındaki oranı ifade eden ihracat değer endeksi cari açığın kapatılmasında önemli rol oynamaktadır. Çalışmada ihracat değer endeksi ile yatırımlar arasındaki ilişki araştırılmıştır. Bu kapsamda 1982-2017 yılları arası yıllık ihracat değer endeksi, kamu yatırımlarının gayri safi yurtiçi hasılaya oranı ve özel yatırımların gayri safi yurt içi hasılaya oranı değişkenleri kullanılmıştır. Değişkenler önce Augmented Dickey Fuller Birim Kök Testi ile birim kökten arındırılarak durağan hale getirilmiştir. Ardından değişkenler VAR analizi yarımı ile Granger Nedensellik Testi ve Johansen Eşbütünleşme Testine tabi tutulmuştur. Çalışmada uygulanan Johansen Eşbütünleşme Testine göre; değişkenler uzun dönemde eşbütünleşiktir. Granger Nedensellik Testi sonucuna göre ise; özel yatırımlar ile ihracat değer endeksi arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi mevcuttur. Kamu yatırımları ile özel yatırımlar veya ihracat değer endeksi arasında ise herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilememiştir.

Current account deficit in Turkey’s economy is one of the most important foreign trade deficit problem. The export value index, which represents the ratio between export volume and export revenues, plays an important role in closing the current account deficit. In the study, the relationship between export value index and investments was investigated. In this context, variables which are export value index, ratio of public investments to gross domestic product and ratio of private investments to gross domestic product have been used between 1982-2017. The variables were first stabilized with the Augmented Dickey Fuller Test. The VAR analysis was then subjected to the Granger Causality Test and Johansen Cointegration Test with half. According to the Johansen Cointegration Test applied in the study; variables are cointegrated in the long run. According to Granger Causality Test result; there is a two-way causality relationship between private investment and export value index. There is no causality relationship between public investments and private investments or export value index.