Avustralyalı Gazeteci Keith Arthur Murdoch’ın Çanakkale Cephesine Dair Raporunun Analizi

Abstract

Gazeteciler bilhassa savaş muhabirleri Birinci Dünya Savaşı’nın önemli cephelerinden biri olan Çanakkale’deki gelişmeleri gerek gazete yazıları ve mektupları gerekse raporlarıyla Dünya kamuoyuna taşımışlardır. Bu gazetecilerden biri olan Avustralyalı Keith Arthur Murdoch’ın kaleme aldığı ve Gelibolu Mektubu olarak da bilenen raporu, sonuçları itibariyle bilhassa İtilaf Devletleri açısından tarihi bir değere sahiptir. Bu doğrultuda raporun İtilaf Devletleri’nin Çanakkale cephesini terk etmelerinde ve özellikle Anzak efsanesinin oluşmasında ciddi payı vardır. Raporu incelendiğinde başarısızlığın sorumlusu olarak gördüğü İngiliz kurmay sınıfını tasvir ederken acınası, başarısız, niteliksiz gibi tabirler kullanan Murdoch’ın, cephenin kapatılmasının zeminini hazırladığı söylenebilir. Bununla birlikte metnin tamamında Anzak askerleriyle ilgili en küçük bir olumsuz yaklaşım sergilemediği gibi askerlere yönelik şanlı askerlerimiz ve kahramanlarımız şeklinde ifadeler kullanarak bu efsanenin temellerini atmıştır. Bu çalışmanın amacı Murdoch’ın yukarıda bahsi geçen iki husus hakkındaki görüşlerinin yanı sıra onlar kadar yer vermemiş olsa da Türk askerine dair görüşlerinin analiz edilmesidir. Nitekim Murdoch, Türk askeri hakkında son derece müspet sözler sarf etmekte, insaniyet ve cesaret kelimelerini Türk kelimesi ile birlikte kullanmaktadır.

Journalists, especially war correspondents brought the developments of the Dardanelles Campaign, one of the important fronts of the First World War, with both their articles, letters, and reports to the world public opinion. One of the journalists’ report, known also as the Gallipoli Letter, of Keith Arthur Murdoch of Australia, has a historical value for the Allied Powers especially in terms of its results. In this respect, it is thought that the report has a considerable share both in the Allied Powers’ abandonment of the Dardanelles, and especially in the formation of the Anzac legend. When reviewing the report, it might be said that Murdoch, who uses phrases such as pitiful, unsuccessful, unqualified while describing the English army staff which he deemed responsible for the failure, has laid the groundwork for withdrawing the Dardanelles. Besides, not showing the least negative approach to their soldiers in the report, he has laid the foundations of the Anzac legend by using expressions like our glorious soldiers and heroes. The aim of this study is to analyze Murdoch’s opinion on Turks, whom he did not give much place compared to the two issues mentioned above. In fact, he both makes very positive words about the Turkish army and uses the words, humanity and courage together with the word Turk.