Çanakkale Cephesinde Türk Hava Harekâtı

Abstract

Modern havacılık 1794 yılında Fransa-Avusturya Savaşında balonun savaşın bir unsuru olarak kullanılması ile büyük bir değişim yaşamıştır. Takiben planörün kullanılması ve son olarak 20’inci asırda uçağın kullanılması ile insanlığın yaşamını derinden etkileyen yeni bir sektör doğmuştur. Havacılık kısa süre içerisinde askeri bir mahiyet kazanmıştır. Trablusgarp Savaşı havacılık tarihinde ilklerle doludur. Birinci Dünya Savaşı ise havacılığın askeri vasfının kendini ispat ettiği bir dönem olmuştur. Birinci Dünya Savaşı’nda birçok ülke havacılıkta önemli gelişmeler sağlamıştır. Doğal olarak endüstriyel bakımdan gelişmiş ülkeler daha parlak başarılar elde etmiştir. 200.000 uçağın üretildiği bu savaşta Osmanlı İmparatorluğu 8 Cephede yaklaşık 500 uçakla 4 yıl direnebilmiştir. Ancak Filistin Cephesi’nde İngilizlerin hava hâkimiyeti ile uyguladıkları trajedi tam bir katliama dönüşür. Çanakkale Cephesi’nde ilk zamanlar İngiliz ve Fransızlar 1/14 oranında bir üstünlüğe sahipken zamanla bu rakam 1/7 olarak Türklerin lehine değişir. Türkler bu cephede savaş boyunca 60 civarında uçak düşürmüştür. Harekâtın her safhası Türk ordusunun hava kuvvetleri tarafından önceden keşfedilmiş ve Türk ordusunun kara kuvvetlerine hazır olma fırsatı sunmuştur. Türk ve Alman havacıların görev aldığı Çanakkale Hava Harekâtı; kara, deniz ve hava unsurunun müşterek olarak yaptıkları bir harekât olması bakımından da Osmanlı havacılık tarihinde müstesna bir yere sahiptir. Harekât prensipleri bakımından da birçok ilklerin yaşandığı önemli bir süreçtir. Hava harekâtı eksenli çalışılan bir makale, öğrenmeye etki odaklı tesirleri olacağı ve kolaylığı sağlayacağı değerlendirilmiş olduğundan uygulanmıştır.

Modern aviation experienced a dramatic change with the usage of air balloon as a component of the war between France and Austria in 1794. Subsequently, a new sector which profoundly affected the lives of humankind was born with the usage of glider and plane in the 20th century. Aviation soon gained a military nature. Tripoli war holds an important place in terms of firsts in aviation history. World War I, on the other hand, was a period that military aviation proved itself. During the World War I, many countries realized significant progress in aviation. Naturally, industrially developed nations held brighter success than others. During the war, Ottoman Empire was able to stand firm in eight fronts with approximately 500 aircraft for 4 years, during that period however 200.000 aircrafts were produced all over the world. Nevertheless, the full tragedy applied with the British air dominance in Palestine Front turned into a massacre. While the British and French had the superiority 1/14 rate at the early times in Dardanelle Front, this number changed in favor of Turks as 1/7 later on. The Turks shot down approximately 60 airplanes in this front during the war. Every phase of military campaign was reconnoitered by Turkish Air Force and thus the opportunity of getting ready was provided to the Turkish Army. Dardanelle Air Operation in which Ottoman and German aviators took part has an exceptional place in the view that land, naval and air components were all included in this operation as a joint force. It was an important process in terms of principles of operations in which has many firsts.This is applied since it is concluded that it has learning based effects and makes easier.